İletişimin en önemli işlevlerinden biri olan dinleme; duyguların, düşüncelerin ve fikirlerin bir bireyden başka bir bireye aktarıldığı süreçtir. Bireyin konuşulanları algılayıp anlamlandırmasını sağlayan dinleme süreci insan iletişiminin %42’sini oluşturmaktadır. Dinleme olayını gerçekleştiren duyma olgusu ise birkaç adıma bölünen devamlı bir süreci kapsamaktadır. Günlük hayatta insanlar en çok kendisini dinlediğini hissettiren kişilerle iyi iletişim kurabilmektedir.
Bir beceri olan etkili dinlemede en önemli etken amaçtır ve bu amaç doğrultusunda öğrenme gerçekleşir. Aktif bir süreç olan etkili dinlemede olay sadece söylenenleri duymak değil; o söylenenleri önemsemek, kavramak ve değerlendirmektir.
Tony BUZAN’ın ‘’Aklını En İyi Şekilde Kullan’’ adlı kitabında değinmiş olduğu ÖTKAAHK modeli etkili dinleme sürecinde gerçekleşmesi gereken adımları genel hatlarıyla vererek tüm süreci net bir resim olarak yakalar ve dikkati belirli bir gelişmeye odaklar. Yedi aşamadan oluşan bu modelin genel hatları şunlardır:
1)Özümseme
2)Tanıma
3)Kavrama
4)Anlama
5)Akılda Tutma
6)Hatırlama
7)Kullanma/İletişim
1)Özümseme: Etrafınızdaki sesleri duymak için kulağınızın sahip olduğu fiziksel yetenektir.
2)Tanıma: Beyninize gelen verilerin kulağınızdan girerek o verileri ortaya çıkarma yeteneğidir. Beyninize gelen sesin; bir kedinin miyavlaması, bir arabanın korna sesi, bir kapının zili vs. olduğunu tanımlayabileceğiniz temel seviyedir. Bu süreç hayatın ilk evrelerinde çok hızlı gelişme göstermektedir.
3)Kavrama: Beyne yöneltilen verilerin yorumlanma yeteneğidir. Örneğin; size yöneltilen bir kelimenin ya da cümlenin anlamını kavrama/anlama sürecidir.
4)Anlama: Beynin bir bilgiyi özümseyip kavradıktan sonra, o bilgiyi var olan bilgi deposundaki bilgiler ile birleştirdiği süreçtir.
5)Akılda Tutma: Beyne iletilen verilerin depolanma sürecidir. Bu süreci anlama becerilerinizi geliştirerek, özellikle fikirler size sunulurken onları yeniden yapılandırarak geliştirebilirsiniz.
6) Hatırlama: Beynin hafızada tutulanları geri çağırma yeteneğidir. Uzun bellekte tutulan bilgileri gün yüzüne çıkartan bu süreçte çağrışım yaptırma önemlidir. Benzerlik, zıtlık, ardışıklık, zamanda ve mekanda yakınlık çağrışımı kolaylaştıran etkenlerdir. Bu etkenler algıların hafızada bıraktığı izlerden birinin hatırlanmasından sonra diğerlerinin de buna bağlı olarak bilinç düzeyine gelmesini sağlamaktadır.
7)Kullanma/İletişim: Kavranılan bilgilerin başkalarıyla iletişime girerek kullanıldığı son aşamadır ve tüm süreci tamamlamaktadır.
ÖTKAAHK modelinin genel hatlarını kavradıktan sonra asıl amaç olan öğrenme işlevi gerçekleşir ve etkili dinlemenin gelişmesi için unutulmaması gereken şey; işitilen sesin mutlaka düşünülüp değerlendirilmesi gereğidir. Tüm bu süreçlerden sonra iyi bir dinleyici haline geldiğiniz zaman, diğer insanların konuşmalarınızı en etkin şekilde dinlemelerine olanak sağlayan pozitif bir ortam oluşacaktır.
Yorumlar 0