Narcissus,Tanrı Kephisos ve nympha Liriope’nin oğlu, kahin Teiresas tarafından “kendi suretini görmediği takdirde uzun bir yaşamı olacağı” rivayet edilen bir kahramandır.
Kithairon dağında yaşayan güzel sesli bir su nymphası olan Echo, ormanda gezinirken; herkesi kendine hayran bırakan güzellikte olan Narcissus’a aşık olur ve onu takip etmeye başlar. Takip edildiğini düşünen Narcissus “kim var orada?” diye seslenir. Echo ise “orada orada” diye cevap verir. Sonra Echo’yu yanına çağırarak; ona sorular sormaya başlar ama aldığı cevaplar kendisininkiyle aynı olduğunu anlayınca sinirlenir ve Echo’nun cevap vermesini beklemeden onu reddeder. Narcissus’un birden çekip gitmesi Echo’nun minik kalbini kırar ve tanrılara gidip onu cezalandırmaları için yalvarır. Kalbi kırık su perisi, günlerinin geri kalanını Narcissus’u özlemekle geçirir ve sesinden başka bir şeyi kalmayana kadar günden güne erir.
Yaptığı son hareketle tanrıları kızdıran Narcissus ise, Olimposlular tarafından cezasız bırakılmaz. Narcissus ormanda gezinirken, su içmek için eğildiği nehirde kendi yansımasını görür ve aşık olur. Ne zaman kendi suretine dokunmak istese yansıma hep kaybolur. Aşık olduğu suretini gözünden kaçıracağı korkusuyla günlerini aç, sususuz nehrin kenarında geçirir. Bir gün, yansıyan suretine dokunmaya çalışırken suya düşer ve tam o noktada parlak bir Nergis çiçeği belirir. İnsanlar ilk defa gördüğü bu çiçeğe Narcissus’un adını vermiştir. Bizim dilimize ise Nergis çiçeği olarak yerleşmiştir.
Diğer yandan yüzyıllar boyu dilden dile yayılan bu hikaye ile kendini beğenmiş insanlara, Narcissus kökünden türeyen Narsist adı verilmiştir. Narsizm (öz severlik); kişinin kendini beğenmesi ve tapması anlamına gelen kavramdır. Psikolojide en belirgin kişilik bozukluklarından biridir. Sigmund Freud’a göre “dış dünyadan soyutlanan libidonun egoya yönlendirilmesidir.”
Bu mitolojik hikaye bazı sanat eserleri ve romanlara konu olmuştur. Roman olarak Dorian Gray’in portresini, sanat eseri olarak ise Salvador Dali’nin Narcissus’un metaformuzunu örnek verebiliriz. Dali’nin tablosunu detaylı bir şekilde incelersek, ortadan ikiye bölünmüş gibi görürüz. Tablonun sağ ve sol tarafında iki ayrı renkte bir el figürü vardır. Soldaki gri renkli el çatlak bir yumurta tutar, bu çatlaktan çıkan çiçek Nergis çiçeğidir. Formlara detaylı şekilde baktığımızda ise; suya elini daldıran, başı dizinde bir insan figürü görürüz. Kahverengi figür; Narcissus’un canlı halini, gri figür ise; Narcissus’un kendine aşık olmasından dolayı günden güne yok olduğunu tasvir eder.
Yorumlar 0